سفارش تبلیغ
صبا ویژن
صفحه اصلی پیام‌رسان پارسی بلاگ پست الکترونیک درباره اوقات شرعی

92/11/29
5:0 ص

حال اینکه معنای واقعی بیت‌المال چیست؟ باید در چه راه‌های مصرف شود؟ درآمد بیت‌المال از کجا تامین می‌شود ؟و اگر کسی به این اموال دسترسی داشته و به نفع خود از آن استفاده کند قانون با وی چگونه برخورد خواهد کرد؟ از موضوعاتی است که «قانون» در گفت وگو  با دکتر موسی‌الرضا اکبری قاضی دیوان عالی کشور به آنها پرداخته است .


 اصولا بیت‌المال به چه معناست؟ مصادیق بیت‌المال چیست؟

در قانون، تعریفی از بیت‌المال صورت نگرفته است ولی عملا هر جا بحث تعلق مال به عموم مردم مطرح باشد نوعا از لفظ بیت‌المال استفاده می‌شود. برای مثال، مالیاتی که دولت از مردم دریافت می‌کند یا هزینه‌هایی که دولت به عنوان متولی خزانه انجام می‌دهد بیت‌المال تلقی ‌می‌شود. این اعتبار  خزانه عمومی‌راکه درآمد دولتی در آن واریز می‌شود و تحت عنوان خزانه‌داری کل در قوانین از آن یاد شده است و محل هزینه‌های عمومی‌است و در قانون بودجه به آن اشاره می‌شود می‌توان بیت‌المال نامید. بیت‌المال لفظی قدیمی‌و مفهوما فقهی است که حکایت از سهیم بودن عموم مردم در آن مال است. یعنی مالی که تعلق به فرد یا افراد خاصی نداشته باشد و متعلق به عموم مردم باشد بیت‌المال نامیده می‌شود این عبارت ترکیبی است که مرکب از دوکلمه بیت و مال است. بیت به معنی خانه و مال هم هر آن چیزی که در بازار ارزش داد و ستد داشته باشد ولی معنی اصطلاحی این عبارت تا اندازه‌ای از معنی لغوی آن فاصله گرفته واصطلاحا عبارت مزبور در معنای فوق که به معنی مال متعلق به عموم مردم است مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این‌معنا عبارت مزبور هم به معنی مکان است هم به معنی خود پول متعلق به عموم مردم. در معنی نخستین به محل نگهداری مال متعلق به مردم مد نظر است. برای مثال وقتی گفته می‌شود این پول باید به بیت‌المال برگردد معنی نخست مراد است.

تصرف غیر مجاز در اموال دولتی موضوع ماده 598 قانون مجازات اسلامی‌بخش تعزیرات سال 75 یکی دیگر از این مصادیق است. سرقت از اموال دولتی و جرائمی‌که به نوعی موضوع آن‌ها خروج مال از حیطه مالکیت دولت یا کاهش منفعت عمومی‌یا عدم ورود مال به حیطه مالکیت دولت است در این باب قابل بررسی هستند.

 آیا در مورد سوءاستفاده از بیت‌المال در قانون جرم انگاری صورت گرفته است؟ اصولا در مورد بیت‌المال عنوان می‌شود که این اموال مربوط به همه مردم است حال اگر کسی از بیت‌المال سرقت کند آیا حد سرقت در مورد این افراد جاری می‌شود یا خیر؟

مصادیق متعددی از جرائم را می‌توان در ارتباط با بیت‌المال مورد توجه قرار داد. به عنوان مثال،اختلاس موضوع ماده 5 قانون تشدید مجازات مرتکبان اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری مصوب سال 67 مجمع تشخیص مصلحت نظام به عنوان خیانت در امانت مامور دولتی نسبت به مالی که حسب وظیفه به وی سپرده شده است یکی از این موارد است.تصرف غیر مجاز در اموال دولتی موضوع ماده 598 قانون مجازات اسلامی‌بخش تعزیرات سال 75 یکی دیگر از این مصادیق است. سرقت از اموال دولتی و جرائمی‌که به نوعی موضوع آن‌ها خروج مال از حیطه مالکیت دولت یا کاهش منفعت عمومی‌یا عدم ورود مال به حیطه مالکیت دولت است در این باب قابل بررسی هستند. برای مثال دسیسه و تقلب در معاملات دولتی،تبانی در معاملات دولتی و حتی ارتشا به عنوان یکی از جرائم فرعی در این ارتباط قابل توجه هستند.سرقت از اموال به طور کلی و به‌خصوص در مورد اموال دولتی به عنوان بیت‌المال تابع عمومات مربوط به جرم انگاری در مورد سرقت است. ولی قانونگذار سرقت از اموال دولتی را مستوجب حد سرقت نمی‌داند. شاید دلیل این امر سهیم بودن خود سارق در مالکیت اموال دولتی باشد.چون اموال دولتی به عنوان بیت‌المال متعلق به تمامی‌اتباع ایران است و هر تبعه ایرانی صرف‌نظر از جنسیت، نژاد و مذهبش در بیت‌المال سهیم است.

 بیت‌المال در چه مصارفی می‌تواند هزینه شود؟ و چه کسانی مسئول هزینه کردن این اموال هستند؟

محل هزینه بیت‌المال همان هزینه‌های عمومی‌است که در قانون بودجه هر سال محل مصرف آن مشخص می‌شود و مسئولیت مصرف آن با دولت است که اساسا بر اساس قانون بودجه سالانه اقدام به مصرف آن می‌کند.

 مرجع رسیدگی کننده به سوءاستفاده از بیت‌المال کیست؟

مرجع رسیدگی به سوءاستفاده از بیت‌المال مراجع قضایی هستند. در قانون اساسی، دادگستری به عنوان مرجع تظلمات عمومی‌شناخته شده است.هرچند نهادهای غیر قضایی ناظر بر مصرف بیت‌المال نیز مانند دیوان محاسبات کشور و سازمان بازرسی کل کشور وجود دارند ولی در نهایت اگر در جریان این نظارت‌ها و بازرسی‌ها وقوع جرمی‌کشف شود، دادگستری رسیدگی می‌کند.

 چگونه با سوءاستفاده کنندگان از بیت‌المال برخورد می‌شود؟

همانند جرائم دیگری که در جامعه ارتکاب می‌یابند و دادگستری به آن‌ها رسیدگی می‌کند به جرائم ارتکاب یافته در ارتباط با بیت‌المال نیز رسیدگی می‌شود و کیفیت یا ترتیب خاصی در قانون پیش‌بینی نشده است.

 آیا اموال دولتی جزئی از بیت‌المال است؟

اموال دولتی جزئی از بیت‌المال است و حتی می‌توان گفت کل بیت‌المال است. ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا تمام بیت‌المال در دولت خلاصه می‌شود؟ در پاسخ می‌توان گفت هم بله هم خیر، دلیل مثبت بودن پاسخ آن است که دولت متولی بیت‌المال شناخته می‌شود و مالکیت اموال عمومی‌با دولت است که این مالکیت، جنبه کشوری دارد. برای مثال هر ریالی که وارد خزانه می‌شود متعلق به عموم مردم است هرچند مبلغ واریزی توسط شهروند تهرانی و در تهران باشد. دلیل منفی بودن پاسخ آن است که در هر شهری اموالی وجود دارند که متعلق به عموم شهروندان آن شهر است. برای مثال، اراضی تحت مالکیت شهرداری تهران متعلق به شهروندان تهرانی است و شهرداری تهران نمی‌تواند اموال مزبور را بفروشد ودر راستای منافع شهروندان سایر شهرها مورد استفاده قرار دهد. به این اعتبار بین اموال عمومی‌و دولتی باید قائل به تفصیل شد و بیت‌المال را ناظر به اموال دولتی دانست و اموال شهرداری را جزو اموال عمومی‌(عمومی‌به معنی غیردولتی ونه عموم مردم ) تلقی کرد.

 به نظر شما راهکار جلوگیری از سوءاستفاده از بیت‌المال چیست؟

نظار‌ت‌های موثر و قوی بر مصرف و هزینه‌و تخصیص اموال دولتی و نیز برخوردهای دقیق و قاطع با جرائم ارتکاب یافته علیه بیت‌المال از اهرم‌های مبارزه با سوءاستفاده از بیت‌المال تلقی می‌شوند. نظارت مردم و اطلاع‌رسانی آنان نیز اهرم کنترل اجتماعی موثری خواهد بود.

مطالب فوق برگرفته از شبکه تبیان ، مورخ 18.8.1392 می باشد. آدرس سایت اخذ اطلاعات: http://www.tebyan.net

 

نظر وبلاگ در خصوص مطالب فوق(وبلاگ قصد توهین یا هجمه بر هیچ فرد ، گروه و یا سازمانی را نداشته و حق سازمان بهزیستی و هر ذی نفع دیگری برای ارسال جوابیه و ارایه هرگونه توضیح مستند با در نظر گیری قوانین و رعایت اصول اخلاقی محفوظ است):


مشخصات مدیر وبلاگ
 
لوگوی وبلاگ
 

عناوین یادداشتهای وبلاگ
خبر مایه
بایگانی
 
لینک‌های روزانه
 
صفحه‌های دیگر
دسته بندی موضوعی
 
بهزیستی ، اخبار بهزیستی ، ficdsjd ، علی ربیعی ، بهزیستی پرس ، hofhv ficdsjd ، آسیب اجتماعی ، اعتیاد ، فقر ، متادون ، کمپ ، وزیر تعاون ، فقرزدایی ، رفاه اجتماعی ، aofhv ficdsjd ، ترک اعتیاد ، ربیعی ، قلی نیا ، مواد مخدر ، نقد بهزیستی ، همایون هاشمی ، کودکان کار ، کودکان خیابانی ، معلولان ، کودک آزاری ، کودکان کار ، مجلس شورای اسلامی ، دکتر قلی نیا ، شهرداری ، طلاق ، پیشگیری ، دیوان عدالت اداری ، داستانک ، درد ، حاشیه ، حقوق معلولان ، پزشک محوری ، جرم ، جک ، تغییر مدیر بهزیستی ، بودجه 93 ، بودجه بهزیستی ، انتصابات مدیریتی ، اس ام اس خنده دار ، اعتیاد زنان ، طنز ، زنان سرپرست خانوار ، سازمان بهزیستی ، ساماندهی کودکان خیابانی ، سیاست اجتماعی ، احمدی نژاد ، دکتر عزیزی ، سبد کالا ، لطیفه ، مدیریت بهزیستی ، مراکز بازتوانی ، مرگ 15 کودک ، مرکز توسعه پیشگیری ، کمیسیون اجتماعی ، فاطمه آلیا ، فکاهی ، صابری ، فحشا ، کمیسیون اجتماعی ، کودک خیابانی ، کودک کار ، مناسب سازی ، معلولیت ، مشایی ، کودکان خیابانی ، کودکان بی سرپرست ، کودکان معلول ، کور ، مشکلات بهزیستی ، مشکلات معلولین ، مصلحت‌اندیشی ، معصومه ابتکار ، معلول ، معلولین ، من یک روحانی هستم ، ناامیدی ، نابینا ، نارمک ، نارمک ، ناصر کاشانی ، نامه دویست تن از مددکاران اجتماعی ، نان یتیم ، ناهنجاری‌های ژنتیکی ، ناکارآمدی سازمانی ، نرگس پرستاری ، نظارت بر مهدها ، نظرات معلولین ، نفریه ، نقاشی ، همخانه ، همیار نوروزی ، وازدگی کارکنان ، وال استریت ، وبسایت های سازمان بهزیستی ، وبلاگ ، وجدان بیدار ، نمایندگان مجلس ، نوبت بهزیستی ، نورروز ، نیت بازدیدکنندگان ، هاشمی ، هدفمندسازی یارانه ها ، هدفمندی یارانه ها ، هزینه انتقاد ، هزینه ایاب و ذهاب ، هلال احمر ، همایش ملی ، مهد ستایش ، مهد سه ستاره ، مهد کودک ، کمربند ، کمیته امداد ، متولی حوزه اجتماعی ، مجلس ، کودکان بد سرپرست ، کودکان بهزیستی ، کمیسیون اجتماعی مجلس ، کنش سیاسی ، کودک بی‌سرپرست و بدسرپرست ، وظایف بهزیستی ، وعده های بهزیستی ، وعده های همایون هاشمی ، یارانه اعتیاد ، یارانه برگ مشاوره ، یارانه نگهداری ، یتیم ، یتیم خانه ، یک چلوکبابی بزنیم ، کار مفید ، کارتن خواب ، کارتن خوابی زنان ، کاندیدای دولت ، کاهش فقر ، کرامت انسان ها ، فراکسیون حمایت از حقوق معلولین ، فراکسیون دفاع از حقوق معلولین مجلس ، فرزند خواندگی ، فرزند معلول ، فرزندان بهزیستی ، فروش املاک و اموال مازاد ، فساد اقتصادی ، فساد سازمانی ، فساد مالی ، فعالیت انتخاباتی ، صرفه جویی اعتبارات هزینه ای ، ضعف مدیریت ، ضعف مدیریت بهزیستی ، طرح تکریم ارباب رجوع ، طرح رسیدگی به اموال مسئولان ، طرح همیاران ، علی لاریجانی ، علی کریمی ، غلو درمانی ، غنیمت خوار ، قالیباف ، قانون برنامه پنجم ، قانون جامع حمایت معلولان ، قانون حمایت از معلولان ، فاطمه دانشور ، فقر زدایی ، فقر و فحشا ، کهریزک ، کودکان بی شناسنامه ، فیلم ، قوه قضاییه ، کار جهادی ، کفش پاره ، مرکز نارمک ، مستمری ، مستمری بهزیستی ، مستند ، مراکز مشاوره ، مراکز نگهداری ، مردار ، مدیریت سبز ، مدیریت محیط زیست ، مدیریت نمایشی ، ماده 190 ، مال نامشروع ، ماه عسل ، مجید ابهری ، مجید رضازاده ، محرومیت زدایی ، محمود محمد زاده ، مددکار ، مددکاران اجتماعی ، مدیر بهزیستی ، مدیر کل ، گرسنگی ، گرسنگی و سیری ، گرمخانه ، گروه همیار ، گزینه های روی میز ، گمرک ، لایحه بودجه ، لبخند ، لبنان ، ستاد انتخاباتی ، سرقت ، سرقت از بیت المال ، سرما ، سریال آوای باران ، سعید شبستری ، سفرهای استانی ، سفیران طلایی ، سفیران طلایی بهزیستی ، سلامت جسمی ، سلامت روانی معنوی و اجتماعی ، سمینار درمانی ، سنگدل ، سهام دار شدن ، سو استفاده فصل پنج بودجه ، سواستفاده ، سوال از رییس سازمان بهزیستی ، سوره ماعون ، سوژه ، سونامی کودکان کار ، رسول طالبی ، رئیس سازمان بهزیستی ، رانندگی ، راه چمنی ، راهبردهای تحول آفرین ، راهکارها ، رفت و آمد معلولان ، روحانی ، روز پدر ، روزنامه ایران ، روسپی گری ، رویا احمدیان ، رییس آینده بهزیستی ، رییس جمهور ، زنان خودسرپرست ، زنان روسپی ، سید سعید آرام ، سید منتظر شبر ، سیستان و بلوچستان ، شب های ناامیدی ، شبه خانواده ، شبیه پدر ، شبکه معلولین ، شعار ، شعار درمانی ، شعر ، ساماندهی کودکان کار و خیابانی ، سازمان نظام روانشناسی ، زنان معلول ، زهرا نوپرست ، زیر ساخت ، سازمان بازرسی ، عاطفه ، عذرخواهی رئیس جمهور ، عراق ، عروسک ، عزیزی ، عصر خبر ، عقب‌ماندگان جسمی و حرکتی و ذهنی ، علمداری ، شهرداری تهران ، شهریه مهد کودک ، شهید ، شورای شهر ، شیرخوارگاه آمنه ، شکایت از رسانه ، شکایت حقوقی ، اعتیاد مردان ، اعتیاد کودکان ، افزایش حقوق ، افشاگری ، افکار عمومی ، اقدامات بهزیستی ، الگوهای ترک اعتیاد ، امام رضا ، امنیت شغلی ، امور اجتماعی ، انتصابات ، استانداری ، استخدام سه درصد معلولان ، اشتغال ، اشتغال فرزندان تحت سرپرستی بهزیستی ، اشتغال معلولان ، اصحاب حلقه ، اعتبارات استانی ، اعتراض ، آسیب نوظهور ، آسیب‌دیدگان اجتماعی ، آسیب‌های اجتماعی ، آقا میری ، آمار آسیب ها ، آمار غیر واقعی ، آموزش شهروندی ، آموزش و پرورش ، آیین نامه اجرایی ماده 190 ، ابوالحسن فقیه ، اتباع خارجی ، اتهام بهزیستی ،
دوستان
 

ترجمه از وردپرس به پارسی بلاگ توسط تیم پارسی بلاگ